4 nguyên tắc then chốt trong cách bố trí thư viện trường học quốc tế

Trong môi trường giáo dục quốc tế –  nơi đề cao sự sáng tạo, cá nhân hóa và học tập suốt đời – thư viện không chỉ là nơi lưu giữ sách vở, mà còn là trung tâm kết nối tri thức, văn hóa và công nghệ. Việc bố trí phòng thư viện tại các trường học quốc tế ngày nay đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa nhiều yếu tố để đảm bảo sự cân bằng giữa công năng và thẩm mỹ. Cùng TECO khám phá những nguyên tắc quan trọng trong bố trí thư viện trường học quốc tế qua bài viết dưới đây.

Các yếu tố cốt yếu trong cách bố trí thư viện trường quốc tế. 

Vai trò của bố trí thư trường học quốc tế 

Cách bố trí thư viện trường học góp phần thúc đẩy việc học tập, phát triển tư duy cũng như khơi gợi cảm hứng học tập cho học sinh. Dưới đây là những lý do tại sao cần chú trọng đến cách bố trí không gian thư viện. 

• Tác động đến hiệu quả học tập

Một không gian thư viện hiện đại, bố trí khoa học, yên tĩnh giúp người học dễ dàng tập trung, tiếp thu kiến thức dễ hơn. Không gian yên tĩnh của thư viện cũng ảnh hưởng đến hiệu suất học tâp. Ngoài ra, việc bố trí chỗ ngồi thoải mái, khu vực học nhóm linh hoạt tạo điều kiện giúp tăng khả năng tương tác và tiếp thu chủ động của học sinh. 

• Khơi dậy cảm hứng học tập 

Thư viện được ví như trái tim tri thức của trường học, là bệ phóng giúp học sinh tiếp cận được với nguồn tri thức vô hạn. Hơn cả một không gian chứa sách, thư viện sẽ là không gian truyền cảm hứng. Truyền cảm hứng học, cảm hứng đọc sách và không ngừng tò mò, nghiên cứu khám phá những chân trời kiến thức mới.

Thư viện đẹp truyền cảm hứng học tập cho các em học sinh. 

• Kiến tạo môi trường học tập đa dạng, linh hoạt

Một không gian thư viện hiện đại cần được bố trí linh hoạt với nhiều khu vực chức năng. Chẳng hạn: khu vực học nhóm, khu đọc yên tĩnh, khu thư giãn, khu trải nghiệm số,…. Việc phân chia khu vực linh hoạt giúp học sinh lựa chọn không gian phù hợp với nhu cầu bản thân – tự học, thảo luận nhóm, nghiên cứu sâu hay thư giãn.

Những nguyên tắc quan trọng trong bố trí thư viện trường học quốc tế

Nguyên tắc 1: Đáp ứng đầy đủ về mặt chức năng 

Khi thiết kế không gian thư viện trường quốc tế cần phải tính toán dựa trên các yếu tố:  số lượng học sinh, số lượng giáo viên, kích thước bộ sưu tập, giáo trình và dự đoán tốc độ tăng trưởng của tài liệu được bổ sung. Điều quan trọng là thiết kế không gian ban đầu cần dự trù ít nhất cho khoảng thời gian 20-25 năm để phù hợp với nhu cầu sử dụng. 

Ngoài tính toán nhu cầu không gian, cần chú ý đến các yếu tố khác. Ví dụ, tổ chức từng khu vực phù hợp – hài hòa giữa kiến trúc và công năng, tích hợp công nghệ hiện đại, đầu tư trang thiết bị, nội thất phù hợp với chức năng, tiện nghi và hỗ trợ tương tác với người dùng. Hơn hết, thiết kế hệ thống chỉ dẫn rõ ràng, với biển chỉ dẫn đầy đủ, đúng vị trí, giúp người dùng nhanh chóng, dễ dàng tìm đến bộ sưu tập mà không cần trợ giúp.

Một thư viện cần đáp ứng đầy đủ về mặt chức năng. 

Nguyên tắc 2: Tính linh hoạt trong thiết kế

Đây là yếu tố quan trọng giúp cho thư viện trở thành một không gian học tập đa năng, thích nghi với nhiều loại hoạt động giáo dục khác nhau. Và cũng là xu hướng thiết kế hiện đại, đặc biệt trong môi trường giao dục quốc tế và môi trường giáo dục lấy con người làm trung tâm. 

Tính linh hoạt được hiểu là “biết hình” không gian tùy theo nhu cầu sử dụng. Thư viện không chỉ phục vụ cho cá nhân đọc sách mà còn sử dụng cho các hoạt động khác như: học nhóm, tổ chức workshop, triễn lãm, sự kiện họp mặt cộng đồng, seminar nhỏ, làm việc nhóm theo dự án, hoạt động sáng tạo,… Việc áp dụng tính linh hoạt trong thiết kế và bố trí không gian thư viện giúp tối ưu không gian, phục vụ nhiều mục đích và đối tượng khác nhau.

Đảm bảo tính linh hoạt trong thiết kế. 

Nguyên tắc 3: Tính thẩm mỹ

Tính thẩm mỹ trong thiết kế và bố trí không gian trường học quốc tế không phải là yếu tố phụ để điểm tô mà là một một phần quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục và khơi dậy cảm hứng học tập cho học sinh. 

Yếu tố thẩm mỹ cần đáp ứng các yếu tố:

• Gắn liền với triết lý giáo dục hiện đại: Các trường học quốc tế hiện nay theo đuổi mô hình giáo dục lấy học sinh làm trung tâm, cá nhân hóa việc học và tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện. Tính thẩm mỹ là công cụ phản ánh triết lý giáo dục. 
• Thiết kế đậm sáng tạo và khám phá góp phần kể chyện, gợi mở và kích thích trí tưởng tượng của học sinh
• Thẩm mỹ gắn liền với công năng: vì đẹp thôi chưa đủ, đẹp phải đi đôi với tiện ích. 

Một số gợi ý áp dụng thẩm mỹ trong bố trí:

• Đảm bảo yếu tố tương phản thị giác và sử dụng sự khác biệt về màu sắc, họa tiết và hoa văn để phân biệt các khu vực chức năng khác nhau. Màu sắc và hình ảnh đậm bản sắc của trường quốc tế, kích thích trí tò mò, tưởng tượng của học sinh. 
• Có thể sử dụng các đường cong để mở ra không gian và nên tránh các hàng bàn, kệ thẳng truyền thống tạo cảm giác như nhà máy sản xuất hay nhà kho. 
• Trang trí bằng cây xanh, hình ảnh mang bản sắc đa văn hóa của trường quốc tế.

Xem thêm:

5 nguyên tắc cốt lõi trong thiết kế trường tiểu học quốc tế

Khám phá 7 tiêu chuẩn vàng trong thiết kế lớp học mầm non quốc tế

Nguyên tắc 4: Phân khu chức năng hợp lý, khoa học

Các phân khu chức năng phổ biến của không gian thư viện trường quốc tế bao gồm:

• Khu vực tiếp đón & tra cứu thông tin: Cần bố trí gần lối ra vào, dễ nhận biết, nên đi kèm với bảng hướng dẫn sơ đồ thư viện
• Khu vực trưng bày sách: Có biển chỉ dẫn rõ ràng giữa các kệ trưng bày sách
• Khu đọc sách yên tĩnh: Cần được sắp xếp cách xa khu vực học nhóm hoặc khu hoạt động, cách âm tốt
• Khu học nhóm – trao đổi: Có thể đặt gần khu hoạt động mở, bàn dài hoặc module 4-6 người
• Khu thư viện số – công nghệ: Đây là khu vực cung cấp truy cập sách điện tử, tài liệu trực tuyến, cần được trang bị máy tính, laptop dùng chung và công nghệ hiện đại
• Góc sáng tạo: Không gian tạo điểm nhấn độc bản cho thư viện, giúp khơi gợi tư duy sáng tạo cho học sinh
• Khu vực trải nghiệm – thư giãn: Có thể bố trí ghế lười, sofa, thảm mềm, không gian gần cửa sổ, cây xanh. Đây là không gian lý tưởng để học sinh nghỉ ngơi, thư giãn đầu óc.

Một số nguyên tắc phân khu hợp lý trong thư viện quốc tế nằm ở việc phân luồng âm thanh, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, sử dụng nội thất có tính linh hoạt cao, khả năng mở rộng và tích hợp công nghệ. Đặc biệt cần hướng đến trải nghiệm người dùng, thể hiện ở bảng chỉ dẫn, màu sắc, lối đi thoáng đãng,….

Thư viện trường học cần phân khu chức năng hợp lý

Kết luận

Thư viện trường học quốc tế giờ đây không giới hạn trong ba chữ “phòng đọc sách” mà là không gian học tập – sáng tạo – kết nối – khám phá tri thức toàn diện. Đó là một không gian – nơi học sinh cảm nhận được sự kết nối- thú vị – sáng tạo – học tập hiệu quả.

TECO tự hào là đơn vị thiết kế và xây dựng trường học quốc tế uy tín, chuyên nghiệp, đặc biệt với chuỗi dự án thành công như Trường Song ngữ Quốc tế Horizon. Liên hệ TECO để nhận tư vấn thiết kế và báo giá chi tiết cho dự án trường học quốc tế của bạn.